Vijf lessen uit mijn eerste periode als Hoofd Fondsenwerving

Toen ik begon als hoofd fondsenwerving wist ik in ieder geval al een ding zeker. Fondsenwerving is belangrijk. Ik zal even een open deur intrappen; Zonder middelen kun je weinig betekenen voor je missie, hoe waardevol en urgent die ook is. Ik stond erbij stil dat ik een grote verantwoordelijkheid op me had genomen. Ondanks eerdere management ervaring vroeg ik me toch af hoe ik aan een afdeling als deze leiding ging geven. Hoe zorg je voor verbinding tussen de mensen en de cijfers? En hoe blijf je zelf overeind in een rol waarin de verwachtingen hoog zijn?

Inmiddels heb ik mijn eerste periode achter de rug. Een periode waarin ik veel geleerd heb – soms door vallen en opstaan – en waarin ik ontdekte dat leidinggeven in fondsenwerving een vak apart is. Dit zijn de vijf belangrijkste lessen die ik heb meegenomen. 

1. Verzamel mensen die beter zijn dan jij

Als hoofd fondsenwerving hoef je niet alles te kunnen. Natuurlijk helpt het als je zelf een goed gevoel hebt voor de basis van het vak: hoe donorwerving werkt, hoe campagnes opgebouwd zijn, hoe je resultaten leest. Maar het is een illusie dat je overal expert in moet zijn.

 Wat wél werkt: mensen om je heen verzamelen die beter zijn dan jij. Specialisten op data, digital, relatiebeheer of creatieve campagnes. Je taak is niet om overal de beste in te zijn, maar om die expertise bij elkaar te brengen en richting te geven. Dat vraagt vertrouwen – loslaten dat jij het laatste woord hebt – en het levert ook de sterkste teams op.

2. Zonder een goede data huishouding ben je blind

Fondsenwerving draait vaak om verhalen en emotie, maar zonder harde data vaar je in het donker. Je kunt alleen sturen als je weet waar je vandaan komt en waar je heen gaat.

Daarom is investeren in je database en datakwaliteit geen luxe, maar noodzaak. Als je cijfers niet kloppen, trek je verkeerde conclusies. En zonder goede analyses loop je achter de feiten aan. Voor mij betekende dit: meteen aan de slag met rapportages opschonen, processen verbeteren en zorgen dat de juiste gegevens beschikbaar komen. 

3. Dashboards vervangen geen kritisch denken

Een van de eerste dingen waar ik op hamerde was: zorg voor overzichtelijke dashboards. Want eerlijk: wie wil er elke keer opnieuw in Excel duiken? Een dashboard geeft snelheid, inzicht en structuur.

Maar er zit ook een valkuil in. Een dashboard kan nooit je eigen nadenken vervangen. Het vertelt je wat er gebeurt, maar niet altijd waarom. Als je stopt met kritisch kijken, neem je al snel dingen voor lief. Ik leerde dat het belangrijk is dashboards te gebruiken als hulpmiddel – maar altijd door te vragen, te analyseren en te checken of de cijfers kloppen met wat je in de praktijk ziet.

4. Kijk verder dan het jaarplan

Het opstellen en uitvoeren van jaarplannen is nuttig – ze zorgen dat de dagelijkse operatie doorloopt en dat er focus is op de korte termijn. Maar als dat het enige is wat je doet, wordt het saai en richtingloos.

Wat een wereld van verschil maakt, is een meerjarenstrategie. Een plan dat laat zien waar je als organisatie naartoe wilt. Waarom je vandaag wél of niet in een campagne investeert. Waarom je kiest voor een nieuw kanaal of een andere doelgroep. Voor mij was dit een van de mooiste lessen: een team krijgt energie als het weet waar het aan bijdraagt. Een duidelijk doel geeft richting en maakt het dagelijkse werk betekenisvoller.

5. Je bent nooit alleen

Tot slot: fondsenwerving doe je samen. Niet alleen binnen je eigen afdeling, maar ook in de sector. Toen ik begon, zocht ik vaak actief contact met collega’s van andere organisaties (nog steeds overigens). Ik ontdekte dat we allemaal met vergelijkbare vragen zitten – hoe je data beter benut, hoe je nieuwe doelgroepen bereikt, hoe je je team gemotiveerd houdt.

Die openheid en bereidheid om te delen maakt de goededoelensector bijzonder. Je hoeft het wiel niet steeds opnieuw uit te vinden. En eerlijk gezegd: je bént ook nooit uitgeleerd. Zodra je denkt dat je alles weet, raak je achterop. En misschien is het dan tijd om een ander vak te zoeken.

Tot slot

Ik ben blij met de ervaring en lessen die ik opdoe en ben nog lang niet klaar. Het is mega interessant om de verschillen en overeenkomsten tussen de verschillende manieren van fondsenwerving te zien. Ik had van te voren niet verwacht dat ik als van origine een particulier fondsenwerver, zo geboeid zou zijn door nalatenschappen en het werven van fondsen bij fondsen en bedrijven. Het vak verandert voortdurend, net als de wereld om ons heen. Wat hetzelfde blijft, is dat fondsenwerving mensenwerk is. Ik ben trots deel uit te mogen maken van een sector die er elke dag hard aan werkt om de wereld een beetje beter te maken.

Ik kijk uit naar de lessen die nog komen.